Details
Naam
Kommisjewei 32-34, Opeinde
Aantal afbeeldingen: 34
IntroductieAan kop-hals-romp- en stolpboerderijen geen gebrek in Friesland. Een villa met losse veestal gebouwd in de trant van de Amsterdamse School is daarentegen een unicum.
AdresKommisjewei 32-34
Postcode(s)9218 PG
PlaatsOpeinde
LandNederland
Vervaardiger Cees Rienks de Boer (Architect)
Gerben M. van Manen (Architect)
Gerben M. van Manen (Architect)
Datum1927 - 1928
Huidige staatGerealiseerd
OpdrachtgeverK.I. & K.J. Douma
Huidige eigenaarParticuliere eigenaar
Oorspronkelijke functieBoerderij
Huidige functieWoonhuis (vrijstaand)
Type objectRijksmonument, Gebouw
Monumentnummer499187 (Villa) & 499193 (Veestal)
AchtergrondNadat een brand in 1925 de boerderij in de as had gelegd, werd deze combinatie van villa en veestal (waarin oorspronkelijk ook twee arbeiderswoningen) in 1927-1928 gebouwd in opdracht van K.I. en K.J. Douma. Het architectenduo Cees Rienks de Boer, gemeentearchitect van Drachten, en Gerben Martens van Manen tekende het geheel. De Boer was ook verantwoordelijk voor de inrichting, waaronder het glas-in-lood.
Eén van de belangrijkste wensen van boer Douma was dat de nieuwe boerderij in de stijl van de Amsterdamse School werd gebouwd. In die tijd een uiterst moderne stijl.
Het was gebruikelijk dat het woongedeelte verbonden was met de stal. Hier werden stal en villa los van elkaar gebouwd. Het mocht ook wat kosten. Naar verluidt 9000 gulden voor de villa en 6000 gulden voor de boerderij. Douma liet ook de meubels ontwerpen, die helaas niet bewaard zijn gebleven.
De serre links voor in de villa was vroeger een veranda. Het verhaal gaat dat Douma daar regelmatig zat, duidelijk in het zicht van passanten, om zijn welstand te tonen.
Eén van de belangrijkste wensen van boer Douma was dat de nieuwe boerderij in de stijl van de Amsterdamse School werd gebouwd. In die tijd een uiterst moderne stijl.
Het was gebruikelijk dat het woongedeelte verbonden was met de stal. Hier werden stal en villa los van elkaar gebouwd. Het mocht ook wat kosten. Naar verluidt 9000 gulden voor de villa en 6000 gulden voor de boerderij. Douma liet ook de meubels ontwerpen, die helaas niet bewaard zijn gebleven.
De serre links voor in de villa was vroeger een veranda. Het verhaal gaat dat Douma daar regelmatig zat, duidelijk in het zicht van passanten, om zijn welstand te tonen.
BeschrijvingVooral de gevelcomposities laten er geen twijfel over bestaan dat dit stel gebouwen waardige vertegenwoordigers van de "noordelijke" Amsterdamse School zijn. De verticaal beëindigde rieten kappen hebben prachtig ingebedde kozijnen. Op de voormalige veestal zijn mooi gedekte ventilatiekappen aangebracht. Fraai rood geaccentueerde dragers van goten en bloembakken, kleurig gepotdekselde gevels, rood gelakt, mooi metselwerk op meerdere plaatsen, onder meer bij de ingang van de villa.
InterieurDiverse elementen in het interieur zijn bewaard gebleven: glas-in-lood ramen, deuren en de originele trap. Op de overloop tonen drie glas-in-lood ramen het boerenleven: een zaaier, een maaier en de oogst. Op de begane grond keren delen van de voorstelling van de ramen, echter zonder natuur of mensen, terug in een drietal kleinere glas-in-lood ramen, twee in de hal en één aan de kant van de serre. Een woonkamerdeur heeft smalle stroken glas-in-lood met groene en rode motieven. De originele trap heeft rechte spijlen, waartussen houten panelen zijn aangebracht. Hieruit zijn vormen gezaagd die golven en hoeken combineren.
Museum D8888 in Drachten heeft volgens het artikel in de Friesland Post een ontwerp van het glas-in-lood in de collectie, dat online echter niet te zien is.
Museum D8888 in Drachten heeft volgens het artikel in de Friesland Post een ontwerp van het glas-in-lood in de collectie, dat online echter niet te zien is.
Recente ontwikkelingenTot 2019 was in de villa een bed & breakfast gevestigd. Daarna is de villa verkocht en een particulier woonhuis geworden. De beide woningen in het voorhuis van de veestal zijn al op een eerder tijdstip samengevoegd en geschikt gemaakt als grote woning.
Bronnen
Peter Karstkarel, Sierlijk Bouwen; Jugendstil en Amsterdamse School in Friesland, 1900-1940.
Martine van der Linde 'Boerderij à la Schoolse Stijl. Markante woning en het verhaal.' In: Friesland Post, december 2012, blz 44-47.
Ingezonden door Ron Conijn
Professionele of persoonlijke bandRon Conijn 2014: Onze gecombineerde liefde voor art nouveau- en Amsterdamse School- architectuur brengt ons op de mooiste plekjes. Vaak is vooraf bekend wat we willen zoeken, maar vaak komen we onderweg de mooiste verrassingen tegen. Dit boerderijcomplex was een gepland bezoek, maar daarom niet minder verrassend.
Gert-Jan Lobbes 2023: Bijgewerkt naar aanleiding van een bezoek aan de panden. Met dank aan de bewoners voor de informatie en de mogelijkheid om foto's te nemen.
Gert-Jan Lobbes 2023: Bijgewerkt naar aanleiding van een bezoek aan de panden. Met dank aan de bewoners voor de informatie en de mogelijkheid om foto's te nemen.
Gerelateerde objecten